Էքսկուրսիա դեպի Սաղմոսավանք - Հայոց այբուբենի հուշարձան - Ամբերդ – Օշական

Սաղմոսավանք (սաղմոս` հոգևոր երգ), վանական համալիր Հայաստանի  Արագածոտնի Սաղմոսավան գյուղում, Քասախ գետի ձախ, բարձրադիր գեղատեսիլ հատվածում: Կառուցվել է 13-րդ դարում Այրարատյան կողմնակալության կողմնակալ Վաչե Վաչուտյանի և իր իշխանական ընտանիքի կողմից։

Ավանդության համաձայն, հայ առաջին կաթողիկոս Գրիգոր Լուսավորիչը 4-րդ դարում Արագածի գագաթից նկատել  է այս վայրը, եկել և եկեղեցի կառուցել: Այնուհետև այստեղ հավաքել է հոգևորականներին և նրանց սաղմոսներ սովորեցրել: Վանական համալիրը հրաշալի ակուստիկա ունի, այն միջնադարյան ամենահարուստ և նշանավոր հոգևոր կենտրոններից էր:

Հայոց այբուբենի հուշարձան – արձանախումբը գտնվում է Արագածոտնի մարզի Արտաշավան գյուղում, Արագած լեռան արևելյան լանջին։ Կառուցվել է 2005 թվականին՝ հայոց գրերի ստեղծման 1600-ամյակի առթիվ։

Հուշարձանը ներառում է հայոց այբուբենի 39 տառերի զարդաքանդակները և հայ մեծերի հուշարձանները։

Ամբերդ (ամպի բարձրության բերդ), միջնադարյան բերդաքաղաք և ամրոց Արագած լեռան հարավային լանջին՝ Արքաշեն և Ամբերդ գետերի միացման տեղում:

Ամրոցը ներկայիս տեսքով կառուցել են Կամսարական իշխանները՝ 7-րդ դարում:

Առանձնակի հետաքրքրություն է ներկայացնում Ամբերդի լավ պահպանված բաղնիքը (կառուցված 10-11-րդ դարերում)՝ իր օժանդակ հարմարություններով, ջրամբարներով և կաթսայատնով:

Ամբերդում գործել են արհեստագործական կենտրոններ, որոնց նպատակը եղել է հայկական բանակի սպառազինության և հանդերձավորման ապահովումը:

Հնագիտական պեղումների արդյունքում հայտնաբերվել են մեծ քանակությամբ գորգի կտորներ, մետաղյա իրեր, զենքեր, զարդեր, խեցեղեն, ապակի, դրամներ և այլն:

Ամբերդը վերջնականապես կործանվել է 14-րդ դարի վերջին Լենկ-Թեմուրի արշավանքների ժամանակ և այլևս չի վերականգնվել:

Ըստ ավանդության՝ Նոյ նահապետն ու իր ընտանիքը Մասիսի գագաթից իջնելուն պես տեսնում են Օշականը ջրից ազատված և բացականչում են. «Օշ ական», որ նշանակում է «Երանի մեր աչքերին»:

Օշական գյուղում է գտնվում Սբ. Մեսրոպ Մաշտոց եկեղեցին, որը կառուցել է կաթողիկոս Գևորգ Դ Կոստանդնուպոլսեցին 1875-1879թթ.՝ նախկին եկեղեցու (կառուցված 443թ.) տեղում: Եկեղեցու Ավագ խորանի տակ է գտնվում Մեսրոպ Մաշտոցի (հայկական գրերի ստեղծողը) գերեզմանը:

1962թ. Մաշտոցի ծննդյան 1600-ամյակի առթիվ Օշականում տեղադրվել է բացված գրքի երկու էջի տեսքով հուշարձան, որի վրա փորագրված է հայկական այբուբենը:

Ժամատունն ու Մաշտոցի գերեզմանը համարվում են Հայաստանի ամենահաճախ այցելվող վայրերից մեկը: Ամեն տարի, սեպտեմբերին բազմաթիվ առաջին դասարանցիներ Սբ. Մեսրոպ Մաշտոցի գերեզմանի մոտ հանդիսավոր երդմամբ են սովորում հայկական այբուբենի առաջին տառը:

(Գինը նշված է ավտոմեքենայի համար՝ անկախ մասնակիցների քանակից)

Եթե Հայաստանում էքսկուրսիաների կազմակերպման հետ կապված դեռ հարցեր մնացին, ապա մեզ հետ կապվելը շատ հեշտ է: Կայքում կարող եք պատվիրել զանգ, գրել էլեկտրոնային նամակ կամ հաղորդագրություն ուղարկել: Մենք կկապվենք Ձեզ հետ ամենամոտ ժամանակում: